Een tijdje terug plaatste ik al een blogpost over Dordrecht. Want zeg nou zelf: hoe dichter bij Dordt… Ik woon hier nou bijna vier jaar en elke keer als ik in de binnenstad ben, langs de Grote Kerk richting de jachthaven fiets, de schots en scheve woon- en pakhuizen bewonder, denk ik: yes, ik woon hier! Ik hoef geen Amsterdam, geen New York en al helemaal geen Beijing. Veel te druk. Voor een Zeeuws-Vlaamse als ik is Dordrecht groot genoeg. 😉

En heb je het over Dordt, dan denken velen gelijk: schapenkoppen. Euh, wat? Ja, juist, dat was ook mijn gedachte. Ik wist dat ze een biertje hadden met die naam, en ja, dat smaakte wel. Later kwam ik erachter dat er ook Dordtse koekjes, sorry, koekies zijn met deze naam: schapekoppies. Dat laat ook weer duidelijk mijn prioriteit zien (bier vs. koekjes). 😉 Oh ja, er zit ook een schapenkop in het logo van FC Dordrecht en de supporters noemen zichzelf de Schapenkoppen. Maar ja, dat dit allemaal ook echt gebaseerd was op een verhaal… Ga zitten, neem een slok en lees mee.

Een duur eiland

We gaan terug in de tijd, naar de zeventiende eeuw. En onthoud, Dordrecht is een eiland, dus voordat alle tunnels en bruggen er waren, was het een verschrikking om hier te komen. 😉 Stel je voor: een rijke havenstad, en dus ook goed bewaakt. Vergelijk het met Australië: daar krijg je ook niet alles naar binnen bij de douane. En ook net als down under: duur. Dordrecht had een zwaar belastingstelsel, dus over alles wat je binnenbracht, kwam nog eens een flinke accijns erbovenop.

De oorsprong van de schapenkoppen

Belastingontduikers bedachten natuurlijk de slimste plannetjes om daar onderuit te komen. Zoals twee Dordtenaren die een vet schaap kochten en het als een jongetje verkleedden om zo de stad in te smokkelen. Als het verklede schaap tussen hen in zou lopen en op hen zou steunen, zouden de bewakers dat nooit zien en hadden ze een heerlijk avondmaal (zonder torenhoge accijnzen ervoor te betalen).

Ze waren echter op één ding niet berekend: een hond. En die begon te blaffen. Waardoor het schaap, natuurlijk, begon te blaten. Shit hit the fan. De twee smiechten werden gearresteerd en in de tijd dat vele verhalen via mond-tot-mondreclame werden verspreid ontstond de bijnaam voor Dordtenaren: schapenkoppen.

Over de koppen lopen…

Maar niet alleen de Dordtenaren hebben een bijnaam, want wat denk je van de haringkoppen uit Vlaardingen, de kalfskoppen uit Delft, de vissenkoppen uit IJmuiden en de kaaskoppen uit Gouda? En dat is zeker niet alles. Kijk maar eens naar dit mooie rijtje hieronder:

Amersfoort: keientrekkers
Beverwijk & Oss: messentrekkers
Biggekerke: spekpoken
Den Haag: windhappers
Enschede: brandstichters
Franeker: klokkendieven
Goirle: ballenfrutters
Helmond: kattenmeppers
Maastricht: oliekoeken
Papendrecht: erwtenpellers
Rotterdam: stoepenschijters
Schiedam: jeneverneuzen
Tilburg: kruikenzeikers
IJsselstein: apenluiers, muggenspuiters
Zaandijk: krentenkakkers

Ik heb zoveel vragen na het lezen van dit rijtje. 😉 Genoeg verhalen achter deze bijnamen, zou ik denken. Heeft jouw woonplaats ook een leuke, grappige of interessante bijnaam? Laat het me vooral weten in een reactie! Groeten van kaaispuger uit Sluis. 😉

Bronnen: Alles op een rij, Regionaal archief Dordrecht, Indebuurt, Meertens – De Grauw en Gast