“Stay tuned als je niets wilt missen.”, “Bijna klaar, nog even finetunen.”, “Stuur jij me zo die file nog?”. Het zijn enkele voorbeelden van zinnen met Engelse leenwoorden. En daarvan hebben we er heel veel in het Nederlands. In tegenstelling tot Franse of Hebreeuwse leenwoorden beleeft het Engels in de onderwijswereld een toptijd. Vanaf groep 5 kun je tegenwoordig al Engels leren en het aantal Nederlandse opleidingen dat Engelstalige lessen aanbiedt blijft stijgen. Maar het gebeurt niet alleen in Nederland, ook in België merken ze het. Franstalige leerlingen zien het nut er niet van in om dat ‘lelijke’ Nederlands te leren en kiezen liever voor het Engels. Dat is de taal die je later nodig hebt voor je carrière. Het Engels speelt meer en meer een belangrijke rol in ons dagelijks leven. Kan het zijn dat we straks beter Engels dan Nederlands spreken?

‘Struggles’

Onlangs stond er een artikel in de Volkskrant over de ‘struggles’ van studenten anno 2018. Studenten die een Engelstalige opleiding volgen en na het afstuderen moeite hebben met het Nederlands op de werkvloer. Ik kon me er wel iets bij voorstellen. Vakken die ik in het Engels kreeg op de universiteit, maakte ik ook het liefst in het Engels tijdens mijn tentamens. Alle terminologie ontving je in het Engels, dus was het meer dan logisch dat die er ook in het Engels al schrijvende uitrolden. En nog steeds gebruik ik sommige termen, ook op de werkvloer, in het Engels in plaats van in het Nederlands. De studenten uit het artikel van de Volkskrant vertelden allemaal moeite te hebben met het terugschakelen naar het Nederlands. En dat is niet gek. Schrijf twintig papers in het Engels en vertel mij na afloop wat de Nederlandse vertaling is van het volgende stukje tekst:

“Additional research in which comparisons were made between transparent and opaque languages among dyslexic and non-dyslexic readers have examined the idea that dyslexic children can benefit from learning to read in a language with a transparent orthography.”

Maar kan je Nederlands, je moedertaal, hierdoor ook achteruitgaan? In het uiterste geval misschien wel, maar één ding is zeker: het zal er niet op vooruitgaan. 😉

Taalverlies

Stel je voor: je gaat voor een jaar of twee in Chicago wonen en werken, waar je geen enkele Nederlander tegenkomt. Dan kun je je best voorstellen dat je op den duur zelfs in het Engels denkt. Tegen de tijd dat ik op het Engelse woord voor pantoffels ben gekomen, ben jij al drie verhalen verder. Het Engels gaat als het ware overheersen in je hersenen, waardoor het Nederlands naar de achtergrond wordt gedrukt. Taalverlies dus. Je verliest op den duur Nederlandse woorden, omdat je ze niet meer gebruikt. Natuurlijk, ook al spreken en schrijven we alleen Engels op school, dan nog heeft het Nederlands genoeg speelruimte: thuis of op kamers, met onze familie, vrienden, in de supermarkt, en ga zo maar door. Maar dat is niet hetzelfde. In het onderwijs gebruik je vaak specifieke termen die gelden voor jouw vakgebied en dat is niet gauw iets waar je het met je moeder over hebt. Over het algemeen dan toch. 😉 Maar die termen ga je wel gebruiken op de werkvloer na je afstuderen. En drie keer raden op welke werkvloer het merendeel van de Nederlandse studenten terechtkomt? Jawel, een Nederlandstalige. Waar je dus sjiek kunt doen met je Engelse termen, maar als jij een offerte of verslag moet schrijven, dan gebeurt dat toch negen van de tien keer in het Nederlands. Het is natuurlijk niet iets waar je als student over nadenkt, maar ook vanuit de hogescholen en universiteiten zou hiermee rekening moeten worden gehouden. Want op dit moment worden er Engelstalige vakken gegeven aan de lerarenopleiding Nederlands. En dat is niet wat de bedoeling kan zijn van ons ‘hoger’ onderwijs.

Kwaliteit boven kwantiteit

Tijdens mijn master Taalwetenschap kreeg ik les van een aardige professor. Hij was al gevorderd in zijn universiteitscarrière, beschikte over veel kennis en was vooral charismatisch. Als hij uitleg gaf, dan moest je wel luisteren, ook al vond je het onderwerp niks. Echter, de beste man kwam uit Amerika en beheerste de lesstof het beste in het Engels. Maar vanuit de universiteit werd hem opgedragen de lessen in het Nederlands te geven. ‘Wij zijn een Nederlandstalige master, en dus worden ALLE lessen in het Nederlands gegeven.’ Ook al zorgde het daardoor voor haperingen bij de docent en onduidelijkheid over de inhoud bij de studenten. En dat had geen probleem hoeven te zijn. Als hij gewoon in het Engels les had mogen geven. Ik zie het Engels dan ook niet als een bedreiging voor het Nederlandse onderwijs, als het maar juist wordt ingezet. En dus niet zo: 😉

Kwaliteit gaat nog altijd boven kwantiteit. Dus niet: zo veel mogelijk opleidingen Engelstalig maken. Nee. Bij internationale studies of opleidingen die je moeten voorbereiden op een internationale toekomst waarbij het Engels een belangrijke rol speelt, raad ik het Engelstalige aspect van harte aan. Maar we blijven Nederlanders. Nuchtere Nederlanders. Overdrijf niet zo met je Engels. Blow niet zo van je tower. Een venue is gewoon een zaal, relaxen is gewoon ontspannen, een statement is een verklaring en struggles zijn worstelingen. Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg.

Ben jij net zo’n nuchtere Nederlander als ik? Laat je mening gelden via een reactie onder deze blog of via mijn Facebookpagina! 😉

Bronnen: Volkskrant, VRT, Onze Taal