We liggen er misschien niet allemaal wakker van, maar toch zal iedereen vandaag beseffen: het is vrijdag de dertiende. Dit hoeft natuurlijk niet altijd te betekenen dat het een rampendag wordt, maar toch… Als je op deze dag wordt afgewezen voor je droombaan, door je droomman of gewoon struikelt en valt wanneer iedereen het kan zien, dan gaat er toch een denkwolkje op van ‘oh nee, vrijdag de dertiende’. Maar waar komt die angst voor het getal 13 vandaan? Lees hieronder meer over de oorsprong van het (bij)geloof.
De angst voor het getal 13
Het getal 13 wordt vooral in de westerse wereld gezien als een ongeluksgetal. Niet alleen personen vermijden dit getal veelvuldig (denk aan: sporters die het rugnummer 13 niet willen dragen), maar ook openbare voorzieningen en bedrijven. Sommige hotels of ziekenhuizen hebben namelijk geen 13 als kamernummer, gebouwen missen een dertiende verdieping en er zijn vliegtuigen waarin de dertiende rij ontbreekt. De angst voor juist dit getal geldt grotendeels voor Europa, Amerika en sommige landen in Azië. De angst voor een getal, welke dan ook, is wereldwijd verspreid. De Japanners en Chinezen vrezen het getal 4, omdat het hetzelfde klinkt als het woord voor ‘dood’. Dus ook in China bijvoorbeeld zie je gebouwen zonder een vierde etage en een lift zonder een knop met dit getal erop. De Italianen hebben daarentegen weer niks met het getal 17. In Romeinse letters schrijf je dit namelijk als XVII en door elkaar gehusseld kun je het woord ‘vixi’ vormen. Dit betekent ‘ik heb geleefd’ oftewel: ‘ik ben dood’. Op heel wat Romeinse grafstenen vond je ook vaak dit woord terug, dus grote kans dat veel Italianen dit jaar binnenblijven op 17 augustus.
Maar waarom per se vrijdag?
Toegegeven, niet in alle landen is het juist de vrijdag die in combinatie met het getal 13 voor rampspoed zorgt. In veel Spaanstalige landen is het niet vrijdag, maar dinsdag de dertiende dat veel mensen binnen doet blijven. Dit geldt ook voor de Grieken, vanwege de oorsprong van het woord ‘dinsdag’: afgeleid van Ares, de oorlogsgod. Oké, dat klinkt logisch, maar waarom dan de vrijdag voor ons? Hiervoor wordt er veelal gekeken naar historische gebeurtenissen: de Romeinen voltrokken doodvonnissen op vrijdag en Jezus werd gekruisigd op die dag. Maar de Bijbelse leer gaat nog verder terug: Adam zou door Eva op een vrijdag verleid zijn en de zondvloed van Noach zou ook op vrijdag plaats hebben gevonden. Door de eeuwen heen is dit (bij)geloof bij veel mensen blijven hangen en versterkt. En omdat mensen er extra op letten op deze dag, is het idee van een ongeluksdag alleen maar bevestigd. Terwijl je net zo veel kans hebt op ongelukken op elke andere dag van de week. 😉
Vrijdag + dertien = ongeluk
Kortom, er gaan genoeg verklaringen in de rondte over het ontstaan van de internationale ongeluksdag. De combinatie van de dag en het getal heeft het tot een wereldwijd verspreid fenomeen gemaakt. Vanuit de christelijke leer kan het ontstaan te maken hebben met Jezus’ leven. Er waren namelijk dertien discipelen aanwezig bij het Laatste Avondmaal waarop het verraad van Judas, de dertiende tafelgast, volgde en de kruisiging van Jezus, op een vrijdag dus. De Franse geschiedenis laat een andere mogelijkheid zien: op vrijdag 13 oktober 1307 werden de tempeliers door Filips IV de Schone gevangengenomen. De orde van de Tempeliers was toentertijd een rijke macht, waar de vorst flinke schulden had lopen. En op dezelfde dag worden veroordeeld en al je geld kwijtraken, valt absoluut in de categorie ongeluksdag. Door meer van zulke rampspoed op die bepaalde dag is het (bij)geloof door de jaren heen alleen maar sterker geworden: op vrijdag de dertiende moet je gewoon binnenblijven. Er zijn zelfs mensen die een ziekelijke of panische angst hebben voor vrijdag de dertiende. Zij hebben, zoals dat zo mooi heet, een paraskevidekatriafobie.
De meningen van de wetenschappers
Maar is vrijdag de dertiende echt een dag waarop je meer ongelukt hebt? En belangrijker nog: kan dit ook wetenschappelijk onderbouwd worden? Sommige wetenschappers zweren erbij dat dit nooit mogelijk is en ook nooit mogelijk zal zijn. Een beroemde Britse studie uit 1993, gepubliceerd in het British Medical Journal, wees uit dat je op vrijdag de dertiende 52% meer kans hebt op een ziekenhuisopname als gevolg van een auto-ongeluk, ondanks dat er op die dag minder voertuigen op straat zijn te vinden. Hoewel sommige lezers het onderzoek erg serieus namen, was het volgens de onderzoekers juist grappig bedoeld. Vele onderzoeken blijven alleen kijken naar de statistieken, en niet onlogisch ook, maar eigenlijk gaat het meer om de rol van het bijgeloof. Want juist het (on)geloof in deze ongeluksdag beïnvloedt je keuzes; hoe klein of hoe groot dan ook. Of je er nou wel of niet in gelooft, toch sta je erbij stil en neem je het mee in je beslissingen op deze dag. Je loopt juist wel onder die ladder door of juist niet, precies vanwege het feit dat het vandaag vrijdag de dertiende is.
Enkele merkbare gevolgen van vrijdag de dertiende
– Er zullen vandaag nauwelijks schepen te water gaan.
– Je zal niet snel een uitnodiging krijgen voor een bruiloft op vrijdag de dertiende.
– Er vinden minder zakelijke transacties plaats op deze ongeluksdag.
– Grote kans dat enkele bijgelovige (voornamelijk Amerikaanse) collega’s zich ziekmelden op vrijdag de dertiende, of op donderdag de twaalfde om verdenking te voorkomen. 😉
En jij? Neem je liever geen risico en houd je alle deuren dicht, alle rampspoed vermijdend? Of zoek je het avontuur op? 😉 Plaats hieronder een reactie of laat het weten via mijn Facebookpagina!
